De Kroongetuige

Samenvatting:

http://leerlingen.com/huiswerk/auteur/maarten-t-hart/boekverslag/de-kroongetuige/45518

Thomas en Leonie Kuyper hebben een kinderloos huwelijk; vooral Leonie lijdt hieronder. In de zomer logeert ze een week bij haar moeder om zich door een beroemde gynaecoloog uit haar geboortestad te laten onderzoeken. In deze week gaat haar man veel uit met Jenny Fortuyn. Een meisje dat hij heeft leren kennen van de bibliotheek en waar hij al een tijdje verliefd op is. De laatste avond voor de terugkomst van zijn vrouw gaat Thomas op kroegentocht met Jenny. Als Thomas hierna vraagt of ze met hem meegaat naar huis gaat, eindigt hun gesprek in een ruzie en gaat Jenny naar huis. Enige dagen later wordt hij op zijn werk geconfronteerd met het feit dat een meisje, genaamd Jenny Fortuyn, is verdwenen. En aangezien hij de laatste is die haar gezien heeft en ruzie met haar heeft gemaakt, is hij de hoofdverdachte voor de politie. Thomas werkt in een farmacologisch laboratorium waar hij proeven doet met ratten. Hij onderzoekt het kannibalisme onder deze dieren door ze een aantal dagen uit te hongeren. De politie beweert nu, op basis van een getuigenverklaring van de collega van Thomas die de ratten de nacht na de verdwijning van Jenny wel heel erg volgevreten vond, dat Thomas het meisje zou hebben vermoord en daarna aan de uitgehongerde ratten zou hebben gevoerd. In de daaropvolgende dagen stapelen de bewijzen zich tegen hem op en Thomas wordt steeds banger dat zijn vrouw in de zaak betrokken moet worden. Uiteindelijk wordt hij gearresteerd en wordt zijn vrouw ingelicht. Er volgt een korte briefwisseling tussen Thomas en zijn vrouw Leonie, waarin Thomas uitlegt dat hij verliefd op het meisje is geworden. Leonie is kwaad en jaloers, maar is toch als enige overtuigt van de onschuld van haar man. Ze gaat zelf op onderzoek uit en bezoekt de man die tegenover het laboratorium woont, die beweert dat hij Jenny en Thomas samen in de nacht dat Jenny verdween naar binnen heeft zien gaan in het laboratorium en daarna Thomas alleen naar buiten heeft zien komen. Ze komt in aanraking met Jenny's vriendin en ze praat met de buurvrouw van Robert, de beste vriend van Jenny, die vertelt dat ze hem samen met zijn vrouw buiten heeft gezien, toen zij op het punt stonden te vertrekken. Als de politie haar vertelt dat de kleren van Jenny zijn gevonden in het laboratorium, moet Leonie denken aan het filmpje dat Thomas in zijn studententijd heeft gemaakt, genaamd: “Moord in het laboratorium”. Naar aanleiding van dit filmpje gaat Leonie op onderzoek uit in het lab en vind daar op een afdeling, een pot met zeekoeien op sterk water, waar een vrouw bij in zit. Leonie gelooft nu niet meer in de onschuld van haar man en kan niks anders dan aannemen dat hij haar heeft vermoord. Tijdens het verhoor blijkt dat de verklaring van de man die tegenover het laboratorium woont, de kroongetuige, nergens van klopt. Hij zegt bijvoorbeeld dat hij Thomas in een auto zag wegrijden, maar Thomas kan niet autorijden en heeft geen rijbewijs, daarom Thomas wordt vrijgesproken. Thuis vertelt Leonie hem van de vrouw die ze gezien heeft in de pot met zeekoeien, maar Thomas zegt dat dit geen mens kan zijn. In het laboratorium blijkt echter dat Leonie zich niet vergist heeft en dat het lijk van de vrouw van Robert is. Jenny heeft haar samen met Robert vermoord en tussen de zeekoeien verborgen. Daarna zijn ze waarschijnlijk samen naar Amerika vertrokken. Thomas zijn onschuld is bewezen en Leonie en Thomas beginnen aan een nieuw gelukkiger leven en vooral aan een gelukkiger huwelijk!

 

Titelverklaring

De letterlijke verklaring is dat er in het boek kroongetuigen voorkomen. Als je het boek als een detectiveroman ziet, zijn er twee kroongetuigen.  'Sommig Mens' is daar een van. Hij meent gezien te hebben dat Thomas met Jenny het laboratorium in geweest is, en Thomas alleen naar buiten heeft zien komen. Leonie denkt dat zij zelf de kroongetuige is, omdat zij weet waar het lijk verborgen is.

 

Compositie en tijdsverloop

Er is sprake van een opening in de handeling; de aandacht van de lezer wordt getrokken en de

lezer wordt meteen nieuwsgierig gemaakt. Het verhaal wordt chronologisch verteld; het verhaal wordt spannend gehouden, doordat het raadsel van de moord nog niet is opgelost. Het verhaal speelt zich in de jaren '80. Dit is te merken aan het krantenbericht over de eerste reageerbuisbaby en dat mensen niet meer opkijken van een drugsverslaving.

"Het zonlicht weerkaatste erin en weer zag ik wat ik, toen het gebeurde, voor de eerste maal had gezien; dat al die stukjes glas afkomstig moesten zijn van een oude spiegel. In elke scherf zag je een deel van de wereld, maar verwrongen omdat zo’n scherfje bol of hol was. En die avond had ik, in de scherven, vele verschillende Jenny’s gezien, met laat zonlicht op vele gezichten, en al die Jenny’s hadden zich voorzichtig naar mij voorover gebogen, en ik had mijn ogen uitgekeken op die bijna extatische gloed op al die gezichten en op al die gesloten ogen, en zelf had ik de aanvechting moeten weerstaan om ook mijn ogen te sluiten toen ze me zoende." (Blz. 21) De functie van deze flashback is het verhaal verduidelijken door een gebeurtenis uit het verleden te beschrijven. In dit geval gaat het om één van de ontmoetingen tussen Thomas en Jenny.
"Onder de rafels glansden witte laarsjes met verbazend hoge hakken. Leek ze daarom groter?" (Blz. 7) Dit is een indirecte flashforward; dit is een onopvallende aanwijzing die betrekking heeft op de oplossing van de moord.

"Wat heeft hij dan met de witte laarsjes gedaan? Als ik hem maar even kon spreken! Binnen tien minuten zou ik alles weten." Dit is een directe flashforward; het geeft aan dat de oplossing van de moord spoedig verteld zal worden.

Aan de ene kant heeft dit boek een gesloten eind: de moord is opgelost. Aan de andere kant heeft dit boek een open eind: zowel de rol van Thomas als de rol van Lambert in de moord blijft onduidelijk, het is nog steeds onduidelijk waarom de ratten na die vreemde nacht ineens geen honger meer hebben en de relatie tussen Thomas en Leonie blijft onduidelijk, met name wat betreft het kinderen krijgen aangezien Leonie weer nieuwe hoop heeft gekregen.

 

Ruimte

Het verhaal speelt zich op meerder plekken ad een van die plekken is het laboratorium; dit is de plaats waar Thomas werkt en de plaats waar de proeven met de ratten worden gedaan. De moord wordt hier gepleegd en hier worden het lijk en de verdwenen kleding gevonden. In het verhaal is zeker sprake van functionele ruimtebeschrijving; het laboratorium wordt beschreven als een donkere en onheilspellende plek, hierdoor wordt grote spanning opgewekt. Hier volgt een voorbeeld: "In het laboratorium wandel ik zo langzaam mogelijk naar de afdeling die vroeger nog apart als museum in gebruik was. Koel, vlak en troosteloos valt het licht in de hoge gangen. Alle deuren gaan vanzelf achter mij dicht" (blz. 132/133)
De hoofdpersonen in dit boek zijn niet echt rijk, maar ze leven ook niet in armoede. Jenny’s plaats in de samenleving zal waarschijnlijk wel iets lager zijn dan die van Thomas en Leonie. Leonie heeft immers haar studie Frans cum laude afgerond en luistert evenals Thomas alleen naar klassieke muziek, terwijl Jenny een baantje bij de bibliotheek heeft en een heel losbandig leven leidt.

De wijze van vertellen

In dit boek is sprake van een belevend-ik. Het perspectief ligt bij Thomas (hoofdstuk 1 en 2) en bij Leonie (hoofdstuk 3, 4 en 5). Doordat de lezer in het eerste hoofdstuk in de huid van Thomas kruipt, zal deze geneigd zijn in diens onschuld te geloven. Toch is Thomas geen betrouwbare verteller: het blijft bijvoorbeeld lange tijd onduidelijk of hij die nacht Jenny achterna is gerend of niet.

 

Personages

• Thomas Kuyper: de wetenschapper die beschuldigd wordt van de moord op Jenny.
• Leonie Kuyper: zijn vrouw, zij zorgt dat Thomas weer vrij komt.
• Jenny Fortuyn: het verdwenen meisje, dat een crimineel blijkt te zijn.
• Robert: de vriend van Jenny die zijn eigen vrouw heeft vermoord.Hij en Jenny zijn samen gevlucht.
• Krijn Lambert: de politieagent die Thomas arresteert en het onderzoek naar het misdrijf doet.
• 'Sommig Mens': hij is in eerste instantie de kroongetuige, want hij zegt dat hij Thomas met Jenny het laboratorium in heeft zien gaan. Daarna heeft hij Thomas er alleen uit zien komen, en hem in een auto horen/zien stappen en wegrijden. Dit klopt niet, want Thomas heeft geen auto en kan niet autorijden. Later blijkt zijn getuigenis niet te kloppen.

 

Thema

Er zijn eigenlijk twee belangrijke thema’s:

1. Verstoorde huwelijk van Thomas en Leonie
2. De verdwijning van Jenny

Dat zijn de hoofdpunten waar het in dit verhaal om gaat. Het huwelijk van Thomas en Leonie gaat de verkeerde kant op omdat ze allebei wel een kind willen, maar Leonie is onvruchtbaar. Het tweede punt bij de thematiek is eigenlijk het belangrijkste, Jenny verdwijnt. Er komt een rechtzaak en alles wijst erop dat Thomas haar heeft vermoord.

 

Motieven

• Kinderloosheid: verhaalmotief (Het houdt Leonie erg bezig dat ze geen kinderen kan krijgen)
• Moord: literair-historisch motief (de moord staat in dit boek centraal)
• Trouw: verhaalmotief (Thomas is niet trouw aan Leonie, hij gaat vreemd met Jenny)
• Spiegelbeeld: verhaalmotief (Jenny is het spiegelbeeld van Leonie)
• Filosofie: leidmotief (citaten van verschillende filosofen hebben meestal een speciale, diepere betekenis in dit boek)

 

Motto

Dit boek heeft geen motto.

 

Literaire vormen

Deze roman kan je indelen onder de literaire vormen bij proza, het is namelijk niet geschreven in gedicht vorm of als toneelstuk. Wat dan overblijft is proza, een proza is in principe en stuk tekst geschreven zoals je dingen zegt. Het is dus niet overdreven zoals in een toneelstuk, ook heeft het geen rijm nor ritme zoals veel voorkomt in poëzie.

 

Eindoordeel

Dit boek zou ik zelf niet zo snel aanraden. Ik vond het boek wel te doen maar niet echt leuk om te lezen.  Ik vond het zeker spannend, ik wou heel graag weten of Thomas schuldig was of niet. Hoe het zou aflopen tussen Thomas en Leonie. Het moment dat ik steeds minder in de onschuld ging geloven van Thomas was het moment dat er een vrouwe lichaam werd gevonden in zijn lab door zijn vrouw. Wat echter niet als een volledige verrassing kwam, maar wat me wel verbaasde was het einde van het verhaal. In principe heeft het verhaal een gelsoten einde, toch bleef ik aan het einde met redelijk wat vragen over. Er is nooit duidelijkheid gegeven over wat er precies gebeurt is met Jenny en Robbert. Dat vond ik zelf toch wel een beetje een anticlimax. De reden dat ik het niet zou aanraden is daardoor dus ook gewoon dat ik leukere boeken heb gelezen die ik eerder zou aanraden, dit komt mede door het einde van het boek.

 

Keuzeopdracht 

Als keuze opdracht heb ik er dit keer voor gekozen om een krantenartikel te schrijven nadat Thomas niet langer de verdachte is.

Verdachte van moord op Jenny Fortuyn vrijgesproken

25 December 1974

Begin Augustus van dit jaar was mevrouw J. Fortuyn vermist geraakt na een avondje uit te gaan, zij is die avond samen met de heer T. Kuyper naar zijn laboratorium gegaan volgens een getuige. Zij is echter niet meer gezien daarna en werd dood verklaard. Mevrouw J. Fortuyn zou zijn vermoord door de heer T. Kuyper. Het bewijs dat zijn schuld bewees stapelde zich op. Hij zou haar mee hebben genomen naar zijn laboratorium en haar daar omgebracht hebben. In dit laboratorium waren veel ratten te vinden, ratten die zichzelf vol gegeten hadden. Er werd hier de conclusie uit getrokken dat Kuyper het lichaam van Fortuyn gevoerd heeft aan de hongerige ratten. Daarbij werden er in het laboratorium vrouwen kleren gevonden, de kleren die mevrouw Fortuyn droeg tijdens haar verdwijning. Nu blijkt er echter dat T. Kuyper onschuldig is verklaard. Ondanks dat er genoeg bewijs tegen hem is blijkt hij onschuldig. Na nader inzien blijkt de gegeven getuigen verklaring vals. In deze verklaring had de getuige gesteld dat hij T. Kuyper samen met J. Fortuyn het pand in zag gaan, echter hij zag alleen hem het pand weer verlaten. T. Kuyper zou met de auto weg gereden zijn van het plaats delict. Het eigenaardige aan deze verklaring is dat de heer Kuyper geen rijbewijs heeft, laat staan kan rijden. Daarbij komt ook nog dat de ratten nooit een geheel lichaam konden opeten. De woordvoerder van de politie heeft dan ook laten weten dat de heer Kuyper niet de moordenaar is. Het bewijs tegen hem is weerlegd en hoogst waarschijnlijk daar neergelegd om de heer Kuyper op te laten draaien voor een moord die hij niet gedaan heeft. Wat er echter gebeurt is met mevrouw J. Fortuyn wilt de politie niets over kwijt. Het onderzoek naar de moord van mevrouw Fortuyn wordt wederom hervat.